Kimyasal Terimler
ASETİLKOLİNESTERAZ (AChE)
Sinir sisteminde sinirsel sinyallerin taşınmasında rol alan asetilkolin nörotransmitterinin hidrolizini sağlayan enzimdir. Sinir ajanları bu enzimi bloke ederek sinir sistemini olumsuz etkilerler.
ASİT
Su ile H+ iyonu açığa çıkaran ve bazlarla reaksiyona girerek tuzları oluşturan kimyasal maddelerdir.
ATROPİN
Sinir ajanı zehirlenmelerinde antidot olarak kullanılan, Atropa belladonna bitkisinden elde edilen bir alkaloiddir.
BAZ
Su ile OH- iyonu açığa çıkaran, asitlerle reaksiyona girerek tuzları oluşturan kimyasal maddelerdir.
BİLEŞİK
İki veya daha fazla cinste atomun bir araya gelerek oluşturduğu saf maddelerdir.
BOĞUCU AJAN
Genellikle soluk borusunda hasara neden olan, akciğerlerin sıvı ile dolmasından ötürü maruz kalan kişinin boğularak ölmesine yol açan kimyasal maddelerdir.
CAS KAYIT NUMARASI
Kimyasal maddelerin ayırt edilmesinde kullanılan, tanımlayıcı olan sayılardır.
ÇÖZELTİ
Bir maddenin başka bir madde içinde gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler halinde dağılarak oluşturduğu homojen karışımdır.
ELEMENT
Aynı cins atomlardan oluşan ve kendinden daha farklı maddelere ayrışamayan saf maddelerdir.
FOSGEN
Kimyasal formülü COCl2 olan boğucu bir ajandır.
GÖZ YAŞARTICI GAZ
Gözdeki korneal sinirleri uyararak gözyaşı, yanma ve körlüğe neden olan, ölümcül olmayan bir kargaşa kontrol ajanıdır.
H AJANI
%20-30 safsızlık içerenyakıcı bir sülfür hardal ajandır.
HD AJANI
Safsızlıklardan arındırılmış distile sülfür hardal ajanıdır.
HEPA FİLTRE:
Havada 0,3 mikron boyutuna kadar var olan partikülleri % 99,97 etkinlikle tutabilen bir hava filtresidir.
HT AJANI
%60 HD ajanı ile %40 T ajanı (bis [2-(2-kloroetiltiyo)etil]eter ) ve bazı safsızlıkların karışımından oluşan yakıcı bir hardal ajanıdır. T bir sülfür, oksijen ve klor bileşimi olup yapısal olarak HD ajanına benzerlik gösterir.
IDLH DEĞERİ
Kimyasal maddelerin yaşam ve sağlık için ani tehlike meydana getiren konsantrasyon değerleridir.
KALICI AJANLAR
Etkisi birkaç hafta veya daha fazla süren kimyasal ajanlardır.
KALICI OLMAYAN AJANLAR
Etkisini saniyeler, dakikalar veya birkaç gün içinde kaybeden kimyasal ajanlardır.
KİMYASAL AJAN SİMULANTI
Kimyasal savaş ajanlarının kimyasal özellikleri ve reaktivitelerine yakın özellikler gösteren, bilimsel araştırmalar ve ekipman testlerinde kullanılmak üzere geliştirilmiş kimyasal maddelerdir.
KAN AJANI
Kan hücrelerinin işlevini yapma ve oksijen taşıma kabiliyetine zarar vererek kişinin nefes almasını engelleyreke ölüme sebep olan kimyasal maddelerdir.
KARGAŞA KONTROL AJANLARI
Kullanıldığı andan itibaren hızlı bir şekilde duyuları olumsuz etkileyen ve hareket kabiliyetini engelleyen, kimyasal maddelerdir. En yaygın olarak kullanılanları biber gazı ve göz yaşartıcı spreylerdir.
KİMYASAL KAZA
İnsan hayatı veya çevre için tehlikeli olankimyasal maddelerin çevreye kasıtsız olarak yayılımıyla sonuçlanan olaylardır.
KİMYASAL KONTAMİNASYON
Kimyasal ajanların insanlar, kıyafetler, araç-gereçler veya alanlar üzerinde meydana getirdiği kirliliktir.
KİMYASAL MADDE
Belirgin bir kimyasal bileşime sahip olan bütün katı, sıvı, gaz, , aerosol . haldeki maddeler kimyasal madde olarak adlandırılırlar.
KİMYASAL OLAY
insan hayatı ve/ veya çevre için tehlikeli olan kimyasal maddelerin yayılımı ile sonuçlanan olaylardır.
KİMYASAL SAVAŞ
Kimyasal maddelerin toksik ve öldürücü özelliklerinin silah olarak kullanıldığı savaştır.
KİMYASAL SAVAŞ AJANI
Kimyasal savaş ajanları; öldürmek, yaralamak, insanları etkisiz hale getirmek, bitkisel ve hayvansal besin kaynaklarını, besin stoklarını kirletmek ve yok etmek, ekonomik önemi olan hedefleri işlemez hale getirmek, kaosa ve paniğe neden olmak amacıyla spesifik hedeflere karşı kullanılan, yüksek toksisite potansiyeline sahip çeşitli yapılardaki kimyasal maddelerdir.
KİMYASAL SİLAH
Kimyasal ajanların hedef üzerine dağıtılması için kullanılan, bir veya daha fazla kimyasal ajan dağıtabilen ve bir taşıyıcı / dağıtıcı sistem içeren silahlardır.
KİMYASAL SİLAHLAR SÖZLEŞMESİ
Kimyasal silahların geliştirilmesi, üretilmesi, stoklanması ve kullanılmasını yasaklayan, 1997 yılında yürürlüğe girmiş ve uygulanması Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü tarafından denetlenen bir sözleşmedir.
KİMYASAL TEHLİKE
Canlılar üzerinde tahriş edici, yakıcı, felç edici veya öldürücü etkileri olan, deri, solunum veya sindirim sistemi yoluyla bünyeye girebilen gaz, sıvı ya da katı şekildeki zararlı maddelerin oluşturduğu tehdidi ifade eder.
KİTLE İMHA SİLAHI
Biyosfere, doğal ve insan yapımı yapılara ve/veya çok sayıda insana büyük ölçüde zarar veren silahlar bu şekilde adlandırılırlar.
KLOR (Cl)
Kalıcı olmayan, gözleri ve boğazı tahriş eden ve ölüme yol açabilen boğucu bir ajandır. Klor elementi aynı zamanda endüstride ve evsel ürünlerde de kullanılmaktadır.
KONSANTRASYON
Bir kimyasal karışım içerisindeki belli bir madde miktarının toplam hacme bölünmesi sonucu elde edilen değerdir.
KUSTURUCU AJAN
Üst solunum yollarında kuvvetli bir irritasyon ile birlikte kontrol edilemeyen öksürük, bulantı, kusma ve rahatsızlık hissi oluşturan kimyasal maddelerdir.
L AJANI, LEVİZİT
Kimyasal formülü C2H2AsCl3 olan, saf halde kokusuz ve renksiz olan yakıcı bir ajandır.
M8 KİMYASAL AJAN TESPİT KÂĞIDI
Sıvı V, G ve H ajanlarının tespiti için tasarlanmış, boya emdirilmiş bir kâğıttır. G ajanlarına sarı, V ajanlarına siyah veya kahverengi, yakıcı ajanlara ise kırmızı renk vererek söz konusu ajanları tespit eder.
M9 KİMYASAL AJAN TESPİT KÂĞIDI
Kendinden yapışkanlı olup vücuda, araçlara, yapılara veya diğer ekipman üzerine tutturulan, kimyasal ajanların kimliğini vermeyen, yalnızca ortamda G, V, H ve L ajanlarından biri varsa renk değişimi ile tepki veren bir kağıttır.
NAPALM
Polistiren, benzen ve benzinden üretilen ve kimyasal silah olarak kullanılan yakıcı bir kimyasal karışımdır.
NÖROTRANSMİTTER
Sinir sisteminde nöronlar arasında veya bir nöron ile bir hücre arasında sinyal taşıyan kimyasal maddelerdir
NÖTRALİZASYON
Kimyasal ajanların yok edilmesinde kullanılan yöntemlerden biridir. Kimyasal ajanın kimyasal, fiziksel ve toksikolojik özelliklerini değiştirerek ajanı etkisiz hale getirme işlemidir.
OKSİTLENME
Maddelerin oksijenle tepkimeye girmesi sonucu meydana gelen yanma reaksiyonudur.
ORTALAMA ÖLDÜRÜCÜ DOZ (LD50)
Bir toksik kimyasal maddenin, test edilen ortamda bulunan popülasyonun yarısının ölümüne yol açması için gerekli doz miktarıdır.
ORTALAMA ÖLDÜRÜCÜ KONSANTRASYON (LC50)
Bir toksik kimyasal maddenin, test edilen ortamda bulunan popülasyonun yarısının ölümüne yol açması için gerekli konsantrasyondur.
PREKÜRSÖR
Hangi yöntemle olursa olsun, bir kimyasal maddenin üretimi sırasında herhangi bir aşamada rol oynayan başka bir kimyasal maddeyi ifade eder.
REAKTANT
Bir kimyasal reaksiyonun oluşumunda tepkimeye giren kimyasal maddedir.
SAF MADDE
Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışamayan maddelerdir.
SARİN
GB Ajanı olarak da bilinen, 1938 yılında Almanya’da geliştirilmiş bir sinir ajanıdır. Renksiz, tatsız ve saf halde kokusuzdur. Kimyasal formülü C4H10FO2P’dir.
SİNİR AJANI
Vücutta asetilkolinesteraz enzimini bloke ederek sinirlerin organlara mesaj iletim mekanizmasını bozan organik kimyasal maddelerdir. Saf halde renksiz ve kokusuz olan bu maddeler genellikle deri veya solunum yolu ile vücuda alınır ve çok kısa sürede ölümcül etkiler gösterirler.
SİYANOJEN KLORÜR
Bir nitrojen ve bir karbon atomunun özel bir şekilde bağlanması sonucu oluşan siyano grubunu içeren kimyasal bir bileşiktir. Oldukça zehirli olan bu madde vücuttaki dokuların oksijeni kullanma yeteneğini olumsuz etkileyerek nefes alma zorluğu, düzensiz kalp atışları, kontrolsüz hareketler, koma ve ölüme sebep olur.
SOMAN
GD Ajanı olarak da bilinen, 1944 yılında Alman bir araştırmacı tarafından bulunmuş bir sinir ajanıdır. Renksiz ve tatsız bir sıvı olan bu maddenin çürük meyveyi andıran bir kokusu vardır. Kimyasal formülü C7H16FO2P’dir.
SÜLFÜR HARDAL
HD ajanı olarak da bilinen, yakıcı bir kimyasal ajan olan sülfür hardal, renksiz veya sarı-kahverengi arası yağlı bir sıvıdır. . Kimyasal formülü C4H8Cl2S ‘dir.Solunum ve deri yoluyla vücuda zarar verir.
TABUN
GA Ajanı olarak da bilinen, Alman bir araştırmacı tarafından 1936 yılında bulunmuş, tarihte bilinen ilk sinir ajanıdır. Kimyasal formülü C5H11N2O2P’dir. Saflığına bağlı olarak renksiz veya kahverengi olabilen tabun, tatsız ve hafif meyve kokuludur.
TEHLİKELİ MADDE
26/12/2008 tarihli ve 27092 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelikte belirtilen tehlikeli maddelerdir.
TOKSİK KİMYASAL MADDE
Yaşam süreçleri üzerindeki kimyasal etkisi yoluyla, insanlarda veya hayvanlarda ölüme, geçici veya daimi sakatlığa neden olabilecek kimyasal maddelerdir.
VX AJANI
Sinir ajanları sınıfına giren ve ilk olarak İngiltere’de üretilen VX, kokusuz, tatsız ve oldukça kalıcı bir kimyasal savaş ajanıdır.
YAKICI AJAN
Vücuda ciddi hasar veren ve çoğu zaman hayatı tehdit eden yanıklar oluşturan, solunum yolu ile gözleri, soluk borusunu ve deriyi olumsuz etkileyen yağlı kimyasal maddelerdir.
0 yorum :
Yorum Gönder