ŞARBON Diğer adıyla ANTHRAX nedir?

ŞARBON Diğer adıyla ANTHRAX nedir?

   10/23/2016       Yakup Gündüz

---

ŞARBON Diğer adıyla ANTHRAX

Latince kömür anlamına gelir, 
Üç çeşit hastalık yapar,
*Deri Şarbonu
*Sindirim Sistemi Şarbonu
*Solunum Sistemi Şarbonu


Doğada yaygın olarak bulunur,
Mikrop uygun ortamda hızla çoğalır uygun ortam bulamazsa spor denilen hale geçer, sporlar doğa koşullarına uzun yıllar dayanıklıdır uygun ortam bulurlarsa yeniden çoğalmaya başlarlar.  
Otçul hayvan hastalığıdır.
Nadiren insana bulaşır. ( Zoonoz )
Yılda dünyada 20.000 ila 100.000 vaka görülür.



DERİ ŞARBONU Hasta hayvanın eti, sütü, yünü, vb  ile temas sonucu derideki sıyrık, çatlak veya açık yaralardan, 
Bit, pire ısırığıyla,
Hayvancılıkla uğraşılan alanlarda görülür, ( %95 )
Deride küçük kaşıntılı kabarıklıkla başlar,
24 – 48 saat sonra burası ülserleşir,
Ortası siyahlaşır, ( anthrax )
Yara ağrısızdır,
Tedavi edilmezse % 20 ölümcül seyreder,( tedaviyle < %1 )
Kişiden kişiye geçmez.


SİNDİRİM SİTEMİ ŞARBONU Hasta hayvanın eti, sütü ile,
Hasta hayvan ürünlerinin çiğ veya az pişmiş yenmesiyle bulaşır,
Birkaç gün sonra ateş kanlı ishal, bulantı, kusma başlar,
Hastanın genel durumu hızla kötüleşir,
Tedaviye rağmen ölüm oranı % 50 nin üstündedir.



AKCİĞER ŞARBONU Yün kırpıcıların hastalığıdır,
Mikrobun solunum yoluyla akciğerlere girmesiyle ortaya çıkar,
Kuluçka süresi 1 ila 6 gün arasında değişir,
Hastalık halsizlik, hafif ateş ve kuru öksürükle başlar, 2 gün sonra hasta bir miktar iyileşir,


BİYOLOJİK SİLAH OLARAK ŞARBON Sventlosk, RUSYA, 1979 biyolojik silah araştırması yapan merkezde kaza, rüzgarla yayılan bakteri 4 km çaplı alanda yüzlerce kişiyi hastalandırdı. Sonuç 24 ölü, 50 km çapında bir alanda hayvan hastalıkları ve büyük zaiyat görüldü



BİYOLOJİK SİLAH OLARAK ŞARBONUN ÖZELLİKLERİ Kısa kuluçka süresi ( 1 – 6 gün ),
Yüksek derecede ölümcül akciğer şarbonu salgını,
Antibiyotiklere pek cevap vermez,
Rüzgarla birlikte hareket eder beraberinde yüksek oranda hayvan telefi vardır.



BİYOLOJİK SİLAH OLARAK ŞARBONDAN KORUNMA Hepa filtreli maskeler
Aşı
Temas öncesi ve sonrası aşılama, 
Antibiyotik
Dekontaminasyon ( temizlik )
Hasta, ortam, ekipman, sular ve gıdalar.



ŞARBON AŞISI Türkiye’de insan aşısı yoktur,
Aşı 1,5 yıl içinde 6 kez yapılıyor ve 1 yıl koruyucu,
Aşının etkinliği konusunda kesin veriler yoktur,
18 yaş altı ve 65 yaş üstüne yapılmıyor, 
Aşı askerlere veterinerlere, mezbaha vb çalışanlarına uygulanıyor.

ŞARBONU ÖNLEMEDE ANTİBİYOTİKLER Koruyucu amaçla antibiyotik kullanımı bakterinin hızla direnç kazanmasına neden olabilir. Önlem amacıyla ciprofloksazin veya doksisiklin kullanılabilir,
Şarbon saldırısı kesinse antibiyotikle birlikte aşı programına başlanması önerilir.
Şarbon saldırısı kesinse ve aşı yoksa antibiyotik 4 hafta sonra kesilir hastalar takibe alınır.



Tanı
Erken dönemde tanısı zor 
Geç dönemde kanda mikrop gösterilebilir.
Toksin tayiniyle erken tanısı mümkün ( 2. – 3. gün )